środa, 28 stycznia 2015

Promethidion - Cyprian Kamil Norwid

W XXI wieku, kiedy to wielu ludzi czyta co najwyżej SMSy, warto sięgnąć po nieco bardziej zajmujący tekst. Może wydawać się on trudny... możemy przez to czuć się zniechęceni, zniesmaczeni, a ostatecznie też zmęczeni... ale kiedy już się wysilimy i wytrwamy w swoim postanowieniu - satysfakcja jest gwarantowana!

"Promethidion" należy do najbardziej znanych i najczęściej cytowanych utworów Cypriana Norwida. Jest  to "Rzecz w dwóch dialogach z epilogiem". Podzielona na trzy części, czytana przez Teresę Budzisz-Krzyżanowską. Utwór niezwykły, którego urok tkwi w trudności zrozumienia. 

Cyprian Kamil Norwid to polski poeta, prozaik, dramatopisarz, filozof, grafik, rzeźbiarz, malarz. Urodzony 24. września 1821 roku. Często uznawany za ostatniego z czterech najważniejszych polskich poetów romantycznych. Wielu historyków literatury uważa jednak taki pogląd za zbytnie uproszczenie, zaliczając jego twórczość raczej do klasycyzmu i parnasizmu. Przeważającą część swojego życia spędził za granicą, głównie w Paryżu, żyjąc w nędzy i utrzymując się z prac dorywczych. Twórczość Norwida, trudna do zrozumienia dla jemu współczesnych, została zapomniana po jego śmierci. Został odkryty ponownie dopiero w okresie Młodej Polski. Zmarł 23. maja 1883 roku [*].

Dziś - ponad wiek po jego śmierci - uważany jest przez krytyków za jednego z najoryginalniejszych i najwszechstronniejszych postaci polskiej kultury, a także za najwybitniejszego spadkobiercę romantyzmu, ale i jego wielkiego i namiętnego krytyka. Poeta należał do drugiego pokolenia romantyków, które z dzieciństwa pamiętało nie euforię napoleońską, ale klęskę powstania listopadowego [**]. 

"Nie za sobą z krzyżem Zbawiciela,
ale za Zbawicielem z krzyżem swoim,
ta jest zasada wszech-harmonii społecznej 
w chrześcijaństwie - 
ten jest tego, co zowią materialnie specjalnościami, 
rytm i akord.
Ta to jest nareszcie tajemnica ruchu sprawiedliwego".


W tej recenzji nie chciałabym się zbyt długo rozwodzić nad samym utworem, lecz nad książką, wydaną przez wydawnictwo Święty Wojciech, w której to wnętrzu znajdziecie wszystkie najważniejsze informacje związane z "Promythidionem", czyli kiedy powstał oraz wyjaśnienie tytułu, kompozycji i treści. Rzecz jasna - główną część książki zapełniona została tekstem właściwym. 

Ważnym aspektem, który dodaje dodatkowego uroku "Promethdionowi" jest dołączona do książki płyta CD. Całość podzielona jest na trzy części ("Bogumił", "Wiesław", "Epilog"), a każda z nich zajmuje mniej więcej pół godziny. Nie jest to sam suchy tekst, lecz z dołączoną ścieżką dźwiękową. Czyta Teresa Budzisz-Krzyżanowska!

Obecnie mało kto sięga po twórczość Cypriana Kamila Norwida. Nic w tym wszakże dziwnego, bowiem - by go zrozumieć - trzeba zgromadzić odpowiednią wiedzę i czytać między wierszami. Mało kogo stać na tak duży wysiłek. A może jednak warto by spróbować swoich sił? 

"Cyprian Norwid pozostawił dzieło, z którego emanuje światło pozwalające wejść głębiej w prawdę naszego bycia człowiekiem, chrześcijaninem, Europejczykiem i Polakiem"
Jan Paweł II o swoim ulubionym poecie

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
Tytuł: Promehidion
Autor: Cyprian Kamil Norwid
Czyta: Teresa Budzisz-Krzyżanowska
Wydawnictwo: Święty Wojciech
Data wydania: 2012
https://www.swietywojciech.pl/Ksiazki/Poezja/PromethidionLiczba stron: 60
Oprawa: Broszurowa
Wymiary: 145x195



* Informacja zaczerpnięta z wikipedia.pl
** Informacja zaczerpnięta z norwid.art.pl

14 komentarzy:

  1. Tym razem spasuję. To dla mnie zbyt ambitna literatura, a ja wolę coś znacznie lżejszego gatunkowo.

    OdpowiedzUsuń
  2. Bardzo lubię publikacje św. Wojciecha. Norwida w takim wydaniu też bym chciała przeczytać :)

    OdpowiedzUsuń
  3. Chociaż wydanie wygląda obiecująco, ty wydaje mi się, że nie szybko się z nim zmierzę. To raczej nie mój świat ;)

    OdpowiedzUsuń
  4. Takie książki również warto poznawać, chociaż obecnie w ogóle nie po drodze mi z takim gatunkiem :)

    OdpowiedzUsuń
  5. Ja jestem beznadziejna w analizie poezji. Trochę mi to zajmuje. Pewnie będę czytała twórczość Norwida w liceum.

    OdpowiedzUsuń
  6. Za cienka jestem na taką literaturę

    OdpowiedzUsuń
  7. Norwid to moja zmora z liceum, nie znosiłam "omawiania" jego wierszy i tak nabawiłam się antypatii do jego twórczości. Ale w sumie teraz mogłabym się zmierzyć z Norwidem po raz drugi :)

    OdpowiedzUsuń
  8. Poezja to nie dla mnie. Wolę lżejsze książki.

    OdpowiedzUsuń
  9. Pasuję. Pozycja kompletnie nie dla mnie ;)

    OdpowiedzUsuń
  10. Nie do końca mnie przekonuje argument, że urok może tkwić w trudności zrozumienia. Ja bym raczej powiedziała, że urok tkwi w tym, co odkrywamy gdy już zrozumiemy. Ale oczywiście Ty możesz to postrzegać inaczej :)) Po Norwida rzeczywiście dawno już nie sięgałam i w najbliższym czasie nie planuję, ale kiedyś - kto wie?

    OdpowiedzUsuń
  11. Czasami mam ochotę sięgnąć po coś ambitniejszego, jednak nie wiem, czy zdecydowałabym się na "Promethidion". No cóż, może kiedyś. ;)

    OdpowiedzUsuń
  12. Ja się piszę! Wolę takie książki niż smsy ;)

    OdpowiedzUsuń
  13. Norwida znam w wyjątkach, wyłącznie genialnych. Na szczęście niedługo będę miała okazję lepiej poznać jego twórczość.

    OdpowiedzUsuń