Skąd wziął się pomysł na arcydzieło literatury rosyjskiej? Wszystko zdarzyło się, jak zwykle, przez przypadek, kiedy autor przebywał na katordze. Zainteresował się wtedy psychologią współwięźniów, wśród których byli i tacy, którzy zostali skazani za morderstwo.
Bohater powieści to były student prawa, półsierota, Rodion Raskolnikow. Została mu tylko kochająca matka i siostra, które darzą go głęboko miłością i wspierają finansowo. Rodion był dobrym człowiekiem... do czasu. Zbuntowany przeciw porządkowi świata, decyduje się popełnić morderstwo. Jest przekonany, że jako jednostka wybitna ma prawo zabijać, gdyż geniusz usprawiedliwia wszystkie zbrodnie na "zwykłych" ludziach. Morderstwo ma stać się rodzajem sprawdzianu jego odwagi. Choć jednocześnie bezpośrednią pobudką tego czynu jest zła sytuacja finansowa Raskolnikowa...
Fiodor Dostojewski urodził się 30. października 1821 roku w Moskwie, a zmarł w roku 1881. "Zbrodnia i kara" powstawała w latach 1865-1866. Wiele z doświadczeń pisarza znalazło swoje odbicie w jego twórczości: nadwrażliwość, brutalność, alkoholizm ojca, upodlenia, katorgi, obserwacje skażonej natury ludzkiej, uzależnienie od hazardu, a nawet epilepsja, na którą cierpiał Dostojewski...